Papağan Bakım Rehberi

Yeni başlayanlar için kapsamlı bir başlangıç kiti: yaşam alanı, beslenme, zenginleştirme, güvenlik ve sağlık ipuçları.

---

Özet – Hızlı Başlangıç

• Ortam: Cereyansız, aydınlık; 20–26 °C ve %40–60 bağıl nem idealdir.
• Uyku: Karanlık/ışık kısıtlı ortamda 10–12 saat kesintisiz uyku.
• Rasyon: Ana baz pelet + sınırlı tohum/kuruyemiş + güvenli taze gıdalar. Geçişi 7–10 günde kademeli yap.
• Su: Her zaman taze ve temiz; günlük kap temizliği şart.
• Zenginleştirme: Günlük serbest zaman, foraging/oyuncak rotasyonu, kısa eğitim seansları.
• Güvenlik: Teflon/PTFE dumanı, aerosoller, sigara dumanı, ağır metaller ve toksik bitkilerden uzak tut.

---

1) Yaşam Alanı ve Kafes

Kafes ölçüsü & yerleşim

• Türüne göre oldukça geniş kafes seç (en azından kanat açıp bir–iki adım uçabileceği genişlik). Çubuk aralığı tür boyuna uygun olmalı.
• Kafesi gün ışığı alan fakat doğrudan güneş ve cereyan almayan bir noktaya yerleştir. Pencere/kapı hizası cereyan yapabilir.
• Bir tarafı duvara yakın konum, papağanın sırtını “güvende” hissettirir.

Tünek ve ekipman

• Farklı kalınlıklarda doğal ağaç tünekler (tek tip ince tünek ayak sağlığı için risklidir).
• Birbirine bakan yemlik/suluk yerine, hareket ettirecek şekilde farklı noktalara yerleştir.
• Haftalık oyuncak rotasyonu: ahşap kemirme, ipli düğüm, zeka/foraging oyuncakları.

Işık, sıcaklık ve nem

• Gün ışığı döngüsü önemli. Gerekirse sabit bir “uyku örtüsü” ve sessiz odada 10–12 saat karanlık sağla.
• Ortam: 20–26 °C, %40–60 nem. Ani ısı değişimi ve cereyanlardan kaçın.
• Doğal güneş ışığı faydalı; yazın cam arkasında uzun süre direkt güneşten kaçın.

---

2) Beslenme Temelleri

Genel bir kural olarak, papağan rasyonu şu bileşenlerden oluşur:

• Pelet: Ana enerji ve besin kaynağı (çoğu türde toplam rasyonun %60–70’i).
• Taze gıdalar: Güvenli sebze/yeşillikler, az miktar meyve (%20–30 civarı).
• Tohum/kuruyemiş/ödül: Eğitim ve çeşitlilik için sınırlı (%10 veya daha az).

Pelet formu, her lokmada standart besin profili sunduğu için seçiciliği azaltmaya yardımcı olur. Karışımdan pelete geçişte aşağıdaki planı uygula.

7–10 Günlük Geçiş Planı

1. 1–3. gün: %25 pelet + %75 mevcut yem
2. 4–6. gün: %50 pelet + %50 mevcut yem
3. 7–10. gün: %75 pelet + %25 mevcut yem → ardından %100 pelet

Su tüketimini ve dışkı düzenini gözlemle. İştah belirgin düşerse bir önceki adıma dönüp süreyi uzat.

Yaklaşık Günlük Miktar Örnekleri

Tür/Grup	Pelet (yaklaşık)	Taze gıda	Not
Jako (African Grey) – orta/büyük	30–50 g	Bir avuç sebze/yeşillik + az meyve	Kuruyemişi eğitim ödülü olarak sınırlı ver
Muhabbet & Sultan (parakeet) – küçük/orta	8–20 g	Küçük porsiyon sebze/yeşillik	Tanecik/pelet boyu küçük–orta olmalı

Önemli: Bunlar yaklaşık aralıklardır; nihai miktarı ürün etiketindeki öneri, kuşunun kilosu/aktivitesi ve veterinerin yönlendirmesi belirler.

Güvenli & Kaçınılması Gereken Gıdalar

• Güvenli: Yeşil yapraklılar (marulun kıvırcık/dolgun türleri, ıspanak sınırlı), havuç, kabak, biber, brokoli; az miktar elma (çekirdeksiz), armut, çilek.
• Kaçınılacaklar: Avokado, çikolata/kakao, alkol, kafein, soğan/sarımsak, tuzlu/şekerli işlenmiş gıdalar, xylitol içeren ürünler.

Alışveriş: Türüne uygun pelet ve yemleri burada bulabilirsin: Papağan Pelet Yemleri · Muhabbet & Sultan Yemleri.

---

3) Zenginleştirme, Eğitim ve Günlük Rutin

• Serbest zaman: Gün içinde kafes-dışı güvenli bir alanda gözetimli vakit.
• Foraging: Yemi saklayıp arama/çözme gerektiren oyuncaklar ver; problem çözme davranışlarını destekler.
• Kısa eğitim: Pozitif pekiştirme (tıklayıcı/ödül) ile 5–10 dakikalık seanslar: hedefe dokunma, elde sakin durma, çağırınca gelme.
• Banyo/duş: Ilık su spreyi veya geniş bir sığ kap; tüy sağlığı için düzenli.

---

4) Güvenlik Kontrol Listesi

• PTFE/Teflon dumanı yaratabilecek kap–tava, ütü, ızgara vb. cihazları aynı ortamda kullanma.
• Aerosol/parfüm, temizlik spreyleri, boya ve solventlerden uzak tut.
• Metaller: Çinko/iç kaplaması bilinmeyen kafes/aksesuarlar riskli olabilir.
• Bitkiler: Toksik olabilecek ev bitkilerini (örn. difenbahya vb.) erişimden uzaklaştır.
• Pencereler: Uçuş saatlerinde perde/folyo ile görünür kıl; çarpmaları önle.

---

5) Sağlık ve Bakım

• Gözlem: İştah, dışkı, tüy durumu ve davranış günlük olarak izlenmeli.
• Uyarı işaretleri: İştahsızlık, kabarmış tüylerle uzun uyku, nefes sesleri, ishal/çok sulu dışkı, ani kilo değişimi → veterinere başvur.
• Tırnak/gaga: Aşırı uzama veya şekil bozukluğu uzman kontrolü gerektirir.
• Karantina: Yeni bir kuş geldiğinde minimum 2–4 hafta ayrı ortamda gözlem.
• Düzenli kontrol: Egzotik hayvanlar konusunda deneyimli veteriner kontrollerini ihmal etme.

---

Sık Sorulanlar

Pelet yem yemiyor, ne yapmalıyım?
Önce çok küçük pelet boyu deneyin; sevdiği karışımla harmanlayıp geçiş süresini uzatın. Foraging oyuncaklarında peleti “ödül” gibi sunmak işe yarar.

Isırma davranışını nasıl azaltırım?
Vücudunuza yönelen uyarıları (göz/dil/baş duruşu) öğrenin, tetikleyicileri azaltın. Kısa ve pozitif eğitim seansları, öngörülebilir rutin ve saygılı sınırlar esastır.

Günlük program örneği?
Sabah yem ve taze su → kısa eğitim/serbest zaman → öğleden sonra foraging/oyuncak değişimi → akşam hafif etkileşim → uyku için karanlık/rahat ortam.

---

Kaynaklar ve Not

Bu yazı genel bilgilendirme amaçlıdır; kuşunun özel ihtiyaçları için mutlaka türüne hâkim bir veterinerden destek al.

Alışverişe Hızlı Linkler

• Papağan Pelet Yemleri
• Muhabbet & Sultan Papağanı Yemleri